Language/Kazakh/Grammar/Accusative-Case/hi
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
===Туындық түрін таныстыру== =[edit | edit source]
Туындық түрі қазақ тілінде атаулардың тек шол атаудың белгілі бетіне қосымша қою арқылы берілетін дәлелді түр.
Мысалы:
- Мектебе бардым. (Мен мектебе бардым.)
- Ауылға бардым. (Мен ауылға бардым.)
- Сіздерді көрдім. (Мен сіздерді көрдім.)
- Біздің кітаптарды оқыдыңыз. (Сіз біздің кітаптарды оқыдыңыз.)
Қазақ тілінде туындық түрінің көшірмесі -ты, -ды, -ді, -ні, -ны, -мен, -бен болады.
Мысалылар:
- Мектептің кітаптарын оқыдым. (Мен мектептің кітаптарын оқыдым.)
- Ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе? (Сіз ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе?)
- Бұл бағалардың ең қызықтысы. (Бұл біздің бағалардың ең қызықтысы.)
- Өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе? (Сіз өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе?)
===Туындық түрін пайдалану== =[edit | edit source]
Туындық түрі басқа түрлермен бірге пайдаланылады. Туындық түрін пайдалану қазақ тілінде танымал болуы тиіс, сондықтан қазақ тіліндегі атаулар туындық түрімен пайдаланылғанда, бұл атаулар белгілі бетіндегі бірнеше әрекеттерге және сөйлемдерге сәйкес өзгеріс таптырады.
Мысалы:
- Мектептің кітаптарын оқыдым. (Мен мектепті оқыдым.)
- Ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе? (Сіз ауылға жүрдіңіз бе?)
- Бұл бағалардың ең қызықтысы. (Біздің бағалар ең қызықтысы.)
- Өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе? (Сіз өмірді түсіндіңіз бе?)
Туындық түрін пайдалану үшін, атауға туындық түрінің қандай сөздермен пайдаланғанын түсінуге мүмкіндік береді.
===Қазақ тілінде туындық түрімен пайдалану мисалдары== =[edit | edit source]
| Қазақша | Транскрипция | Hindi |
|---|---|---|
| Мектепке бардым | Мектепке бардым | मैं स्कूल गया |
| Сені қайта көрдім | Сени койта кёрдім | मैं तुम्हें फिर से देखा |
| Ал тәулікке барды | Ал таулигке барды | उसने दूकान में जाया |
| Ол менің қалағамды көрді | Ол менің калағамды кёрді | उसने मेरी शहर की तरफ देखा |
| Толық мақалаға қараңыз | Толык мақалага караныз | पूरे लेख को देखें |
===Туындық түрімен пайдалану жайлы ерекшеліктер== =[edit | edit source]
Туындық түрін пайдалану қазақ тілінде қажетті әрекеттерді жасауға мүмкіндік береді.
Мысалы:
- Сұрақтарға жауап беру кезінде: Сіздің атыңызды жаздым ба? (Сіздің атыңызды жаздым пе?)
- Жолда: Менің үйіме бара тұрып, батысқанда, біз мейрамнан келіп отырдық. (Менің үйіме бардыңызда, біз мейрамнан келіп отырдық.)
- Досыма хабарласу кезінде: Сен менің арқамен естің бе? (Сен менің арқамен есіп тұрғың ба?)
===Туындық түрімен пайдалану мен номинатив түрінің айырмашылығы== =[edit | edit source]
Туындық түрі мен номинатив түрі арасындағы айырмашылық Қазақ тілінде өте маңызды. Номинатив түрі атауға тән, туындық түрі атаулардың белгілі бетіне қосымша әрекеттер қосады.
Мысалы:
- Мектепке бардым. - мектепке - номинатив түрінің белгілі бетіне қосымша әрекет қосылмады.
- Мектептің кітаптарын оқыдым. - мектептің - белгілі беттің туындық түрімен қосымша әрекет қосылды.
===Туындық түрімен пайдалану мен грамматикалық қателер== =[edit | edit source]
Туындық түрін пайдаланғанда қазақ тілінде кез-келген қателер туындауы мүмкін.
Мысалы:
- Мен сіздің қалағамды көрдім. (Дұрыс: Мен сіздің қалағаныңызды көрдім.)
- Мен шаңыраққа бардым. (Дұрыс: Мен шаңыраққа бардымын.)
- Ол мүсінді көрді. (Дұрыс: Ол мүсінді көрді.)
===Сұрақтар== =[edit | edit source]
Бұл сабақтағы мәтіннен тыңдап, сізде қалаған сұрақтар болса, сұрақтарыңызды жазып, жібере аласыз.
===Қорытындылар== =[edit | edit source]
Бұл сабақтағы мәтінмен таныстыңыздар, туындық түрін түсінуге мүмкіндік бердіңіз. Бұл түрді пайдалану қазақ тілінде ең қажетті түрлердің бірі болып табылады. Сіз оған қатысты қажетті әрекеттерді түсіндіңіз және оған сәйкес өзгеріс таптыра аласыз.
===Емтихан сұрақтары== =[edit | edit source]
1. Туындық түрі кімнің үшін пайдаланылады? 2. Туындық түрін пайдалану үшін келесі әрекеттерді жасауға мүмкіндік береді ме? 3. Туындық түрімен пайдалану мен номинатив түрінің айырмашылығын қандай дауыстап анықтаңыз. 4. Туындық түрін пайдаланғанда қазақ тілінде кез-келген қателер туындауы мүмкін ба? 5. Туындық түрімен пайдалану мисалдарын көрсетің