Language/Kazakh/Grammar/Accusative-Case/hi

Қазақша → Тілгеуілік → 0-А1 Курсы → Туындық түрі

===Туындық түрін таныстыру== =

Туындық түрі қазақ тілінде атаулардың тек шол атаудың белгілі бетіне қосымша қою арқылы берілетін дәлелді түр.

Мысалы:

• Мектебе бардым. (Мен мектебе бардым.)

• Ауылға бардым. (Мен ауылға бардым.)

• Сіздерді көрдім. (Мен сіздерді көрдім.)

• Біздің кітаптарды оқыдыңыз. (Сіз біздің кітаптарды оқыдыңыз.)

Қазақ тілінде туындық түрінің көшірмесі -ты, -ды, -ді, -ні, -ны, -мен, -бен болады.

Мысалылар:

• Мектептің кітаптарын оқыдым. (Мен мектептің кітаптарын оқыдым.)

• Ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе? (Сіз ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе?)

• Бұл бағалардың ең қызықтысы. (Бұл біздің бағалардың ең қызықтысы.)

• Өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе? (Сіз өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе?)

===Туындық түрін пайдалану== =

Туындық түрі басқа түрлермен бірге пайдаланылады. Туындық түрін пайдалану қазақ тілінде танымал болуы тиіс, сондықтан қазақ тіліндегі атаулар туындық түрімен пайдаланылғанда, бұл атаулар белгілі бетіндегі бірнеше әрекеттерге және сөйлемдерге сәйкес өзгеріс таптырады.

Мысалы:

• Мектептің кітаптарын оқыдым. (Мен мектепті оқыдым.)

• Ауылдың қырықшыларына қарсы жүрдіңіз бе? (Сіз ауылға жүрдіңіз бе?)

• Бұл бағалардың ең қызықтысы. (Біздің бағалар ең қызықтысы.)

• Өмірдің маңыздылығын түсіндіңіз бе? (Сіз өмірді түсіндіңіз бе?)

Туындық түрін пайдалану үшін, атауға туындық түрінің қандай сөздермен пайдаланғанын түсінуге мүмкіндік береді.

===Қазақ тілінде туындық түрімен пайдалану мисалдары== =

Қазақша	Транскрипция	Hindi
Мектепке бардым	Мектепке бардым	मैं स्कूल गया
Сені қайта көрдім	Сени койта кёрдім	मैं तुम्हें फिर से देखा
Ал тәулікке барды	Ал таулигке барды	उसने दूकान में जाया
Ол менің қалағамды көрді	Ол менің калағамды кёрді	उसने मेरी शहर की तरफ देखा
Толық мақалаға қараңыз	Толык мақалага караныз	पूरे लेख को देखें

===Туындық түрімен пайдалану жайлы ерекшеліктер== =

Туындық түрін пайдалану қазақ тілінде қажетті әрекеттерді жасауға мүмкіндік береді.

Мысалы:

• Сұрақтарға жауап беру кезінде: Сіздің атыңызды жаздым ба? (Сіздің атыңызды жаздым пе?)

• Жолда: Менің үйіме бара тұрып, батысқанда, біз мейрамнан келіп отырдық. (Менің үйіме бардыңызда, біз мейрамнан келіп отырдық.)

• Досыма хабарласу кезінде: Сен менің арқамен естің бе? (Сен менің арқамен есіп тұрғың ба?)

===Туындық түрімен пайдалану мен номинатив түрінің айырмашылығы== =

Туындық түрі мен номинатив түрі арасындағы айырмашылық Қазақ тілінде өте маңызды. Номинатив түрі атауға тән, туындық түрі атаулардың белгілі бетіне қосымша әрекеттер қосады.

Мысалы:

• Мектепке бардым. - мектепке - номинатив түрінің белгілі бетіне қосымша әрекет қосылмады.

• Мектептің кітаптарын оқыдым. - мектептің - белгілі беттің туындық түрімен қосымша әрекет қосылды.

===Туындық түрімен пайдалану мен грамматикалық қателер== =

Туындық түрін пайдаланғанда қазақ тілінде кез-келген қателер туындауы мүмкін.

Мысалы:

• Мен сіздің қалағамды көрдім. (Дұрыс: Мен сіздің қалағаныңызды көрдім.)

• Мен шаңыраққа бардым. (Дұрыс: Мен шаңыраққа бардымын.)

• Ол мүсінді көрді. (Дұрыс: Ол мүсінді көрді.)

===Сұрақтар== =

Бұл сабақтағы мәтіннен тыңдап, сізде қалаған сұрақтар болса, сұрақтарыңызды жазып, жібере аласыз.

===Қорытындылар== =

Бұл сабақтағы мәтінмен таныстыңыздар, туындық түрін түсінуге мүмкіндік бердіңіз. Бұл түрді пайдалану қазақ тілінде ең қажетті түрлердің бірі болып табылады. Сіз оған қатысты қажетті әрекеттерді түсіндіңіз және оған сәйкес өзгеріс таптыра аласыз.

===Емтихан сұрақтары== =

1. Туындық түрі кімнің үшін пайдаланылады? 2. Туындық түрін пайдалану үшін келесі әрекеттерді жасауға мүмкіндік береді ме? 3. Туындық түрімен пайдалану мен номинатив түрінің айырмашылығын қандай дауыстап анықтаңыз. 4. Туындық түрін пайдаланғанда қазақ тілінде кез-келген қателер туындауы мүмкін ба? 5. Туындық түрімен пайдалану мисалдарын көрсетің

कज़ाख कोर्स - 0 से A1 तक की सारणी

• कोर्स प्रस्तुति

  ---

कज़ाख उच्चारण

• व्यंजन
• स्वर
• तनाव और उच्चारण

  ---

सलाम और मूल अभिव्यक्ति

• मुलाकात और अभिव्यक्ति
• सवाल पूछने के लिए अभिव्यक्ति
• संख्याएं और गणना

  ---

कज़ाख केस

• नामवाचक केस
• विधिवाचक केस
• संस्थापक केस
• दातिव केस
• स्थानक केस
• साधनक केस

  ---

भोजन और पेय

• मूल भोजन शब्दावली
• रेस्तरां वाक्य
• खाना पकाने के क्रियाएँ

  ---

क्रियाएँ

• वर्तमानकाल
• भूतकाल
• भविष्यत्काल
• प्रवर्तन भाव

  ---

रीति और रिवाज

• विवाह की उत्सव
• त्योहार और अवकाश
• संगीत और नृत्य
• खाने का स्वाद और रसोई कला

  ---

परिवार और संबंध

• मूल परिवार शब्दावली
• यौन संबंध
• मित्रता और सामाजिकता

  ---

विशेषण

• विशेषण
• तुलनात्मक और श्रेष्ठतम मात्राएं
• स्वामित्व वाले विशेषण

  ---

यात्रा और दिशाएं

• परिवहन शब्दावली
• दिशा पूछने और देने की अभिव्यक्ति
• आवास और लॉजिंग

  ---

सर्वनाम

• व्यक्तिगत सर्वनाम
• दृष्टान्त सर्वनाम

  ---

खरीदारी और उपभोक्तावाद

• मूल खरीदारी शब्दावली
• साइज और मापन
• पैसे और भुगतान

  ---

कला और साहित्य

• प्रसिद्ध लेखक और कवियों
• लोक कथाओं और कथाओं
• दृश्य कला और शिल्प कृति

  ---

क्रियाविशेषण

• सामान्य क्रियाविशे‌षण
• समय क्रियाविशेषण
• मानक्रियाविशेषण

  ---

स्वास्थ्य और चिकित्सीय आपातकालीन परिस्थिति

• मूल चिकित्सीय शब्दावली
• चिकित्सीय आपदा के लिए अभिव्यक्ति

  ---

खेल और मनोरंजन

• कज़ाखिस्तान में लोकप्रिय खेल
• पारंपरिक खेल और शौक
• मनोरंजन और नाइटलाइफ

  ---

सम्पूर्ण-संयुक्ताक्षर और पोस्ट-संयुक्ताक्षर

• सरल सम्पूर्ण-संयुक्ताक्षर
• मिश्रित संयुक्त-अधिकार एवं-संयुक्ताक्षर

  ---

प्रकृति और पर्यावरण

• मूल पर्यावरण शब्दावली
• मौसम अभिव्यक्ति
• पर्यावरण और संरक्षण शब्दावली