Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-3:-Word-order-in-Persian-sentences/az

İran Farsçası → Qrammatika → 0-dan A1 səviyyəsinə → Dərs 3: Fars dilində sözlərin sıralanması

Başlamaq üçün

Fars dilində, şübhəsiz ki, sözlərin sıralanması ən vacib qrammatik qaydadır. Bu sıralanmanın doğru olmaması, ən sadə cümlələri belə anlaşılmaz edə bilər. Bu dərsdə, Fars dilindəki cümlələrin qrammatik sıralanmasını öyrənəcəyik. Əgər siz bu sıralanmanı dəqiqliklə başa düşürsünüzsə, Fars dilindəki cümlələri asanlıqla anlaya, mənimsəyə və istifadə edə biləcəksiniz.

Fars dilində cümlələrin qrammatik sıralanması

Fars dilində, cümlələrin qrammatik sıralanması əsasən ədəd, tərif, fiil və müsbət cümlələrdən ibarətdir. Qrammatik sıralanmanın doğru olmaması, cümlədəki mənasının tamamilə dəyişməsinə səbəb ola bilər. Cümlənin düzgün formalaşdırılması üçün, aşağıdakı qaydaları izləmək lazımdır.

Ədəd cümlələri

Ədəd cümlələri, ədədlə bağlı olan və ya ədədlə yanaşı olan cümlələrdir. Ədəd cümlələrində, əvvəl ədəd, sonra isə onun növü gəlir. Növ isə, ədədin məzmununa bağlı olaraq dəyişə bilər.

Məsələn:

İran Farscası	Telaffuz	Azərbaycanca
یک خانه	yek xâne	bir ev
دو کتاب	do ketâb	iki kitab
سه پسر	seh pesar	üç oğlan
چهار ماشین	čahâr mâšin	dörd maşın

Tərif cümlələri

Tərif cümlələri, bir şeyin haqqında məlumat vermək üçün istifadə edilir. Tərif cümlələrində, əvvəl nəsə qeyd edilir, sonra isə onun haqqında bir şeylər deyilir. Bu cür cümlələrdə əsasən "هست" ("var"), "نیست" ("yoxdur"), "دارد" ("var"), "ندارد" ("yoxdur") sözləri istifadə olunur.

Məsələn:

İran Farscası	Telaffuz	Azərbaycanca
این یک خانه است	in yek xâne ast	Bu bir evdir
او یک دانشجو است	u yek dâneshju ast	O bir tələbədir
اینجا سه نفر داریم	injâ seh nafar dârim	Burada üç nəfər var
او یک پسر ندارد	u yek pesar nadârad	O bir oğlanı yoxdur

Fiil cümlələri

Fiil cümlələri, bir əməliyyatı ifadə etmək üçün istifadə edilir. Bu cür cümlələrdə, əvvəl əməliyyatın ediləcək şəxs və ya şey, sonra isə əməliyyatın növü, sonra isə əməliyyatın obyekti gəlir.

Məsələn:

İran Farscası	Telaffuz	Azərbaycanca
من کتاب می‌خوانم	man ketâb mikhwânəm	Mən kitab oxuyuram
او خانه می‌خرد	u xâne mikharad	O ev satın alır
ماشین را می‌فروشیم	mâšin râ mifrošim	Biz maşını satırıq
او چای می‌نوشد	u čây minušad	O çay içir

Müsbət cümlələr

Müsbət cümlələr, bir şeyin doğru olduğunu ifadə edir. Bu cür cümlələrdə, əvvəl məqam, sonra isə mövzu və fikir gəlir.

Məsələn:

İran Farscası	Telaffuz	Azərbaycanca
اینجا خیابان است	injâ xiyâbân ast	Burası bir küçədir
او دانشجو است	u dâneshju ast	O bir tələbədir
این یک خانه است	in yek xâne ast	Bu bir evdir
او یک پسر است	u yek pesar ast	O bir oğlandır

Əlavə məlumat

Fars dilində, cümlələrin qrammatik sıralanması ən vacib qaydalardan biridir. Bu sıralanmanın doğru olmaması, ən sadə cümlələri belə anlaşılmaz edə bilər. Bu dərsdə, Fars dilindəki cümlələrin qrammatik sıralanmasını öyrəndik. Əgər siz bu sıralanmanı dəqiqliklə başa düşürsünüzsə, Fars dilindəki cümlələri asanlıqla anlaya, mənimsəyə və istifadə edə biləcəksiniz.

Əgər daha çox Fars dilindəki qrammatik qaydaları öyrənmək istəyirsinizsə, "Complete 0 to A1 Iranian Persian Course" dərsindəki digər mövzulara baxa bilərsiniz.

İran Farsca Kursu - 0'dan A1'e Kadar İçin İçerik Tablosu

• Kurs Sunumu

  ---

Birim 1: Temel Selamlama ve Tanışma

• Ders 1: "Merhaba" ve "Elveda" Demek
• Ders 2: Kendinizi ve Başkalarını Tanıtma

  ---

Birim 2: Cümle Yapısı ve Temel Fiil Çekimleri

• Ders 3: Farsça Cümlelerde Kelime Sırası
• Ders 4: Fiil "ol"nin şimdiki zaman çekimi
• Ders 5: Düzenli Fiillerin Şimdiki Zaman Çekimi

  ---

Birim 3: Günlük rutin hakkında konuşmak

• Ders 6: Günlük Rutininiz Hakkında Konuşmak
• Ders 7: Başkalarının Günlük Rutini Hakkında Konuşmak

  ---

Birim 4: Nesne zamirleri ve sahiplik zamirleri

• Ders 8: Doğrudan Nesne Zamirleri
• Ders 9: Sahiplik Zamirleri

  ---

Birim 5: Fars Kültürü ve Gelenekleri

• Ders 10: Fars Görgü Kuralları ve Misafirperverlik
• Ders 11: Fars Tatilleri ve Kutlamaları

  ---

Birim 6: Yemek ve İçecek

• Ders 12: Yiyecek ve İçecek Siparişi
• Ders 13: Yiyecek ve İçecek Hakkında Konuşmak

  ---

Birim 7: Geçmiş zaman ve düzenli fiillerin çekimi

• Ders 14: Düzenli Fiillerin Geçmiş Zaman Çekimi
• Ders 15: Geçmiş Zaman Cümlelerinde Kelime Sırası

  ---

Birim 8: Fars Edebiyatı ve Sanatı

• Ders 16: Fars Şiiri ve Klasik Edebiyatı
• Ders 17: Fars Sineması ve Müziği

  ---

Birim 9: Seyahat ve Ulaşım

• Ders 18: Ulaşım Araçları
• Ders 19: Seyahat Hazırlıkları ve Rezervasyonlar

  ---

Birim 10: Emir kipi, mastar ve karmaşık cümleler

• Ders 20: Emir Kipini Kullanmak
• Ders 21: Mastarı Kullanmak
• Ders 22: Karmaşık Cümleler ve Bağlaçlar

  ---

Birim 11: Fars Tarihi ve Coğrafyası

• Ders 23: Fars Medeniyeti ve Antik Tarih
• Ders 24: Modern Tarih ve Güncel Konular

  ---

Birim 12: Serbest Zaman ve Eğlence

• Ders 25: Spor ve Aktif Rekreasyon
• Ders 26: Eğlence ve Boş Zaman Aktiviteleri

Other lessons

• Lesson 9: Possessive pronouns
• 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Məsələ 21: İnfinitivlərin istifadəsi
• Lesson 20: Using the imperative mood
• Lesson 4: Present tense conjugation of the verb to be
• 0'dan A1'e Kurs → Qrammatika → Dərslər 22: Kompleks cümlələr və ədədlər
• 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tamamlanmış kurs → Qrammatika → Dərs 15: Keçmiş vaxt cümlələrində sözlərin sıralanması
• 0 to A1 Course
• 0-dan A1-ə qədər kurs → Qrammatika → Düzenli fiillərin keçmiş zamanı - Dərs 14
• 0 to A1 Course → Grammar → Lesson 5: Present tense conjugation of regular verbs
• 0-dan A1-ə qədər Kurs → Qrammatika → Düzgün obyekt zamirləri