Language/Kazakh/Grammar/Accusative-Case/zh-TW
Қазақша грамматикасында туынды есім[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есім қазақша грамматикасында екі есім түрінің бірі болып табылады. Туынды есім белгісінің мағынасы көбейіп, жіберушілердің жеке тұлғаларында қолданылады. Олардың бірі біліктік есім, екіншісі біріккен жұмыс есімі болып табылады.
Туынды есім негізгі есімнің келесінде орналасуы мүмкін. Оны анықтау үшін сұрақ қойып, оған "кім?" не "не?" сұрағыларымен жауап беру керек.
Мысалы:
Қазақша | Транскрипция | Мандарин |
---|---|---|
қала | qala | 城市 |
қаланы | qalany | 它的城市 |
қаланың | qalanyñ | 它的城市的 |
қаланыңда | qalanyñda | 在他的城市里 |
Жауап: "Қала" - біліктік есім, "қаланы" - туынды есім, "қаланың" - туынды есім, "қаланыңда" - туынды есім.
Туынды есімдің мағынасы[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есім кез-келген негізгі есімнің келесінде орналаса да, оның мағынасы негізгі есімнің мағынасынан айрылады. Туынды есім негізгі есімге қосымша мағына береді. Оның басты мағынасы "кім?" не "не?" сұрағыларымен сұрауға болады.
Мысалы:
Қазақша | Транскрипция | Мандарин |
---|---|---|
бөлме | bölme | 部门 |
бөлмеге | bölmege | 部门 |
бөлмеге кім келді? | bölmege kim keldi? | 谁来了这个部门? |
Жауап: "Бөлме" - біліктік есім, "бөлмеге" - туынды есім, "бөлмеге кім келді?" - туынды есім.
Туынды есімнің қолданылуы[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есім негізгі есімнің келесінде орналаса да, оның мағынасы негізгі есімнің мағынасынан айрылады. Туынды есім негізгі есімге қосымша мағына береді. Оның басты мағынасы "кім?" не "не?" сұрағыларымен сұрауға болады.
Туынды есімді көбейту үшін "немесе" сөзі пайдаланылады.
Мысалы:
- Мен осы қаланың тұрғындарын білмеймін.
- Мен осы қаланың тұрғындарын немесе адамдарын білмеймін.
Жауап: "Немесе" сөзі көбейтілген.
Туынды есімнің мамандығы[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есімнің біріккен жұмыс есімі маңызды рөл атқарады. Олар көптеген мәселелерде пайдаланылады:
- Жобалар мен оқу үшін қажет болатын қаржыны табу үшін банкқа бару керек.
- Біз Алматыда шығады алғашқы ұшып келетін адамдарды күту керек.
Туынды есімнің түрлері[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есім қазақша грамматикасында біріккен жұмыс есімі мен біліктік есім түрлерінде табылады.
Біріккен жұмыс есім[編輯 | 編輯原始碼]
Біріккен жұмыс есімі - бірнеше сөздің біріккен түрі. Олар жұмыс артықшылығын (тыңдап-түсіру, өзін-өзі талдау және т.б.) анықтау үшін қолданылады.
Мысалы:
- Біз білім беру үшін кітаптарды сатып аладық.
Біліктік есім[編輯 | 編輯原始碼]
Біліктік есім – бір сызықтың негізгі есімі. Туынды есім біліктік есімнің келесінде орналаса да, оның мағынасы негізгі есімнің мағынасынан айрылады. Туынды есім негізгі есімге қосымша мағына береді.
Мысалы:
- Осы қала Алматыға жақын.
- Осы қаланың жайлы сөйлем жазылды.
Туынды есімнің жағындағы қайсысын пайдалану керек[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есімнің жағындағы қайсысын пайдалану керектігін анықтау үшін сұрақ қойып, оған "кім?" не "не?" сұрағыларымен жауап беру керек.
Мысалы:
Қазақша | Транскрипция | Мандарин |
---|---|---|
кітап | kitap | 书 |
кітапты | kitapty | 书 |
кітаптың | kitaptyñ | 书的 |
кітаптың ішінде | kitaptyñ işinde | 在书里 |
Жауап: "Кітап" - біліктік есім, "кітапты" - туынды есім, "кітаптың" - туынды есім, "кітаптың ішінде" - туынды есім.
Түсіндіру[編輯 | 編輯原始碼]
Туынды есім қазақша грамматикасында маңызды екінші есім түрі болып табылады. Оның мағынасы негізгі есімнің мағынасынан айрылады. Туынды есімнің келесінде орналасуы мүмкін. Оны анықтау үшін сұрақ қойып, оған "кім?" не "не?" сұрағыларымен жауап беру керек.
Қосымша материалдар[編輯 | 編輯原始碼]
- Қазақша онлайн курс
- Duolingo-дағы қазақша курс
- Қазақша сөздік
- Қазақ тілін тану порталы
- Қазақша сөйлеу жұмыстары